Sa Huỳnh (TX.Đức Phổ) không chỉ biết đến với những di tích khảo cổ học quan trọng hay bãi biển cát vàng quanh năm rì rào sóng vỗ, mà còn nổi tiếng với cánh đồng muối bát ngát nằm dọc theo QL1, thuộc phường Phổ Thạnh (TX.Đức Phổ) và cách trung tâm TP.Quảng Ngãi khoảng 60km về phía Nam.

Làng nghề muối Sa Huỳnh nhìn trên cao đẹp như tranh vẽ. (ảnh M.Thu)

Có diện tích khoảng 105ha, đồng muối Sa Huỳnh, phường Phổ Thạnh (TX.Đức Phổ) là vựa muối lớn nhất miền Trung. Nghề làm muối tạo sinh kế cho hơn 500 diêm dân thuộc 3 tổ dân phố là Tân Diêm, Thạch Đức 1 và Long Thạnh 1. Hằng năm, Sa Huỳnh cung cấp cho thị trường từ 6.000 – 6.500 tấn muối.

Theo các nhà sử học, nghề muối Sa Huỳnh được hình thành từ thế kỷ 19 và được tiếp nối qua các thế hệ, gìn giữ đến ngày nay, trở thành nghề truyền thống đặc trưng của cư dân Sa Huỳnh.  

Thời gian gần đây, cùng với sự phát triển du lịch của TX.Đức Phổ, cửa ngõ phía nam của tỉnh, thêm vào đó là Văn hóa Sa Huỳnh trở thành di tích Quốc gia đặc biệt, làng nghề sản xuất muối Sa Huỳnh bắt đầu trở thành một trong những điểm đến được du khách lựa chọn. Đồng thời, mở ra cơ hội lớn để phát triển du lịch cộng đồng, tạo thêm thu nhập cho diêm dân.

Phát triển nghề muối gắn với du lịch cộng đồng là mong muốn của diêm dân Sa Huỳnh.

Bà Nguyễn Thị Vân, thôn Long Thạnh 1, phường Phổ Thạnh (TX.Đức Phổ) cho biết, thỉnh thoảng một vài đoàn khách nước ngoài dừng lại thăm đồng muối, bà con ở đây vui lắm. Nghe du khách bảo, ở Pháp cũng có cánh đồng muối truyền thống như Sa Huỳnh và là điểm du lịch nổi tiếng châu Âu.

Tâm huyết với muối Sa Huỳnh, chị Phạm Thị Hồng Thắm - Công ty TNHH MTV Muối Sahu cho rằng, trên đồng muối Sa Huỳnh nên có những tour du lịch tìm hiểu về mô hình ruộng muối phơi nước truyền thống.

Đến cánh đồng muối Sa Huỳnh, ngoài chiêm ngưỡng cánh đồng muối trắng tinh đẹp như tranh vẽ, du khách còn được học tập, nghiên cứu về hệ sinh thái trên đồng muối và tác động của chúng tới môi trường, và kế sinh nhai của người dân địa phương. Du khách cũng được trải nghiệm làm muối hạt, hoa muối, ngắm bình minh và hoàng hôn trên đồng muối. Kết hợp du lịch đồng muối với một số địa điểm du lịch nổi tiếng xung quanh như: bãi biển Sa Huỳnh, nhà trưng bày văn hóa Sa Huỳnh hay làng gốm cổ truyền, làng du lịch cộng đồng Gò Cỏ..., tạo nên đến những trải nghiệm tuyệt vời cho du khách.

Nghề muối Sa Huỳnh có từ lâu đời và hiện nay đã xây dựng được thương hiệu, có nguồn lao động dồi dào, diêm dân Sa Huỳnh cần cù, chịu khó. Hệ thống hạ tầng phục vụ đồng muối như đê biển, đường giao thông, hệ thống cấp thoát nước… được đầu tư xây dựng cơ bản. Tuy nhiên, giá cả muối rất bấp bênh, có thời điểm đến 500 đồng/kg, cũng có thời điểm cao đến 4.000 đồng/kg, nên thu nhập người dân không ổn đinh. Do vậy việc phát triển du lịch cộng đồng và nâng cao giá trị nghề muối Sa Huỳnh là rất cần thiết.

Chuyên gia bảo tồn của Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm, TP.Hội An (Quảng Nam),Tiến sĩ Chu Mạnh Trinh cho rằng, thiên nhiên đã ban tặng cho khu vực ven biển Sa Huỳnh tiềm năng to lớn. Bên cạnh đó, kho tàng văn hóa của cộng đồng dân cư ven biển rất phong phú, đa dạng. Cảnh quan thiên nhiên nơi đây có những lợi thế để phát triển đầy đủ các loại hình du lịch như: Du lịch cộng đồng, du lịch tham quan tìm hiểu, du lịch sinh thái nghỉ dưỡng.

Đồng muối Sa Huỳnh có nhiều tiềm năng phát triển du lịch cộng đồng.

Giám đốc Sở VHTTDL Nguyễn Tiến Dũng cho biết, qua quá trình nghiên cứu, điều tra khảo sát về các điều kiện, tiêu chí xây dựng mô hình phát triển du lịch cộng đồng trên đồng muối Sa Huỳnh cho thấy, nơi đây hội tụ các điều kiện và tiêu chí để phát triển du lịch cộng đồng. Đó là điều kiện tài nguyên du lịch; điều kiện cộng đồng dân cư; điều kiện hạ tầng và cơ sở vật chất.

Chủ tịch UBND TX.Đức Phổ Đỗ Tâm Hiển cho rằng, phát triển du lịch cộng đồng phù hợp với xu hướng hiện nay. Do đó, ngoài làng du lịch cộng đồng Gò Cỏ, chính quyền địa phương sẽ lựa chọn và đầu tư xây dựng thêm một số điểm du lịch cộng đồng khác trong khu vực Sa Huỳnh, trong đó có vùng chuyên canh sản xuất muối Sa Huỳnh để đẩy mạnh thương hiệu về du lịch cộng đồng cho TX.Đức Phổ.