Xôi xéo – món xôi đặc sản của người Hà Nội 

Xôi xéo Hà Nội là một trong những món ăn bình dị nhưng cực kỳ nổi tiếng của mảnh đất thủ đô. Không tin, bạn cứ chạy xe khắp các con phố Hà Nội vào buổi sáng sẽ bắt gặp rất nhiều hàng xôi lớn nhỏ ở khắp mọi nơi. Ngon và bổ dưỡng là những gì mà người Hà Thành miêu tả khi ai đó hỏi về xôi xéo.

Xôi xéo là một trong những món ngon đặc sản của Hà Thành. Ảnh: @___munnn___

Với người dân thủ đô, không ai biết chính xác xôi xéo ra đời từ khi nào. Chỉ là trong ký ức của mọi người dân nơi đây, từ người già đến trẻ nhỏ thì xôi xéo là món ăn được các bà, các mẹ bán rất nhiều dọc trên vỉa hè của phố phường Hà Nội xưa. Và bằng chính sự thơm ngon đặc trưng, món xôi này đã tồn tại qua bao năm tháng.

Xôi xéo là món ngon bình dân ở Hà Nội. Ảnh: @myxv

Xôi xéo, cái tên có phần độc đáo và lạ lẫm này khiến cho những du khách lần đầu đến Hà Nội cảm thấy ngạc nhiên? Giải thích về tên gọi xôi xéo, nhiều người giải thích rằng vì miếng đậu xanh được cắt xéo khi đặt lên mặt xôi nên từ đó tên gọi lạ lùng này ra đời. Dù không biết đây có phải là sự thật hay không nhưng rõ ràng xôi xéo chính là một trong những món ăn đặc trưng của ẩm thực Hà Nội. 

Món xôi xéo truyền thống gồm có xôi, đậu xanh và mỡ hành. Ảnh: @uyen.eating

Với người dân bản địa, xôi xéo là món ăn sáng thơm ngon và bổ dưỡng. Bởi gói xôi xéo nóng hổi bọc trong lá chuối xanh, bên trên thơm lừng đậu xanh và một lớp hành phi cùng mỡ, tạo nên hương vị béo ngọt, bùi bùi, càng ăn càng ghiền. Món này ăn mùa nào cũng ngon, nhưng ngon nhất chắc phải là những ngày Hà Nôi trở động, tiết trời se lạnh.

Đây là món ăn sáng thơm ngon và bổ dưỡng. Ảnh: @chypwanderlust_

Xôi xéo Hà Nội truyền thống chỉ gồm có xôi nếp, đậu xanh, hành phi và mỡ kết hợp với nhau. Ấy vậy mà tạo nên một món ăn ngon hoàn hảo không quá kén người ăn. Ngày nay, món xôi này được kết hợp thêm một số nguyên liệu để tạo thành xôi xéo thịt kho, xôi xéo thập cẩm thơm ngon đượm vị.  

Mẹt xôi xéo mỡ hành siêu to khổng lồ, thơm ngon hấp dẫn. Ảnh: @nt3_tl

Một gói xôi xéo ngon phải đạt tiêu chuẩn thế nào? Đó chính là hạt nếp vàng ươm, dẻo mềm nhưng phải rời nhau từng hạt, căng và mẩy. Đậu xanh nấu xít được cắt xéo thành lát mỏng mịn có vị bùi và thơm nhưng không được khô. Và dĩ nhiên hành phi phải vàng giòn, không “ẻo” thì ăn mới ngon đúng điệu. 

Xôi xéo thịt gà ngon khó cưỡng. Ảnh: @_tuyet_mai_

Về cơ bản, món xôi xéo Hà Nội bình dân không có quá nhiều nguyên liệu. Nhưng nếu bạn là người thích ẩm thực tân thời, đừng ngại thưởng thức thêm xôi xéo chả trứng, pate, chả quế, gà luộc,… rồi so sánh với món xôi truyền thống để tìm ra sự khác biệt. Và dù là món xôi xéo giản dị hay có thêm vài nguyên liệu thơm ngon thì đây vẫn luôn là thức quà ăn sáng cực hấp dẫn. 

Làm thế nào để có món xôi xéo ngon? 

Ngày nay, du khách có thể ăn xôi xéo khi du lịch Hà Nội hoặc thưởng thức tại các thành phố lớn như TP.HCM, Đà Nẵng. Món xôi này muốn ngon thì phải chọn đúng nguyên liệu và nấu đúng cách. Về nếp, bạn phải chọn nếp loại nếp hạt to, thơm và dẻo. Đậu xanh phải là đậu ngon, hạt to mẩy. 

Xôi xéo vàng ươm, hành phi giòn và đậu xanh bùi bùi. Ảnh: @sochaudchannel

Theo cách chế biến truyền thống, người ta phải đồ xôi tận hai lần để hạt xôi được dẻo ngon. Lần đầu, nếp được vo sạch và để ráo nước, thêm ít muối và mỡ trước khi đồ trên chõ. Khi xôi chín sẽ đem trải đều ra cho xôi nguội, sau đó đồ lại lần thứ 2, cuối cùng rưới thêm một ít mỡ là xong. 

Ngày nay, xôi xéo được linh hoạt kết hợp thêm cùng nhiều nguyên liệu. Ảnh: @dennisthefoodie

Đậu xanh cần được ngâm qua đêm trước khi đem đồ thành đậu tơi và bở. Đậu xanh khi được đồ chín cần giã trong cối, thêm một ít mỡ để đậu không bị khô. Cuối cùng, vo đậu xanh thành các tảng lớn, khi ăn mới cắt xéo thành những miếng xéo nhỏ để trên bề mặt xôi. 

Thêm chút thịt cho món xôi càng hấp dẫn. Ảnh: @comnha_vonau

Cuối cùng, mỡ hành cũng được chế biến nóng giòn và đựng trong hộp, đậy nắp kín để giữ độ giòn tan khi ăn. Mỗi một phần cấu thành nên món xôi xéo Hà Nội đều cần được chế biến chỉn chu để cho ra đời một món ăn thật ngon và đầy đủ dinh dưỡng. Nếu bạn là một người thích ăn xôi thì chắc hẳn rằng món xôi xéo này sẽ chinh phục từ lần đầu tiên nếm thử.

Những hàng xôi xéo Hà Nội ngon và nổi tiếng 

Xôi xéo Cô Mây nằm ở địa chỉ 35 Lý Thường Kiệt, Hàng Bài, quận Hoàn Kiếm là một trong những nơi bán xôi xéo ngon nhất. Với 25 năm tồn tại, quán xôi của cô Mây chinh phục thực khách bằng hương vị xôi truyền thống, đơn giản mà ngon miệng. Mỗi phần xôi ở đây chỉ từ 10.000 – 20.000 đồng là đủ cho một bữa sáng đầy dinh dưỡng. 

Có nhiều quán bán xôi xéo ngon ở Hà Nội. Ảnh: @huyenpyon.95

Xôi xéo thập cẩm 325 Trương Định cũng là địa chỉ bán xôi ngon mà bạn nên thử. Quán nằm ở 325 Trương Định, Quận Hoàng Mai, bán xôi xéo với giá hơi cao so với mặt bằng chung. Tuy nhiên, xôi xéo ở quán này có nhiều topping hơn, thường là trứng kho, thịt, pate,… tạo nên một phần xôi đầy ắp. Quán bán cả buổi sáng và tối nên bạn có thể ghé ăn bất cứ lúc nào thấy thèm.

Xôi xéo Cô Mây, xôi xéo Hàng Bài,... thơm ngon và nổi tiếng. Ảnh: @eatwithbeann

Xôi xéo cô Tuyết ở ngõ Cự Lộc cũng là nơi mang lại hương vị xôi xéo Hà Nội truyền thống cực kỳ ngon. Hàng xôi này có hơn 30 năm tuổi đời, “quyến rũ” thực khách bởi hương vị dẻo thơm của nếp, bùi bùi của đậu xanh và mỡ, hành phi béo béo không thể chối từ. Ở đây xôi chỉ bán buổi sáng, giá từ 10.000 – 20.000 đồng/phần. 

Phần xôi xéo pate cực kỳ chất lượng. Ảnh: @dailywithjac

Ngoài những địa chỉ bán xôi nổi tiếng kể trên, đôi khi chỉ cần rong ruổi các con phố Hà Nội là bạn dễ dàng bắt gặp được hàng xôi nhỏ bên đường. Với giá thành bình dân, món ăn này trở thành món ngon Hà Nội không thể thiếu với mọi người dân thủ đô. Còn với du khách, đây trở thành món đặc sản nhất định phải một lần ăn thử.

Đến Hà Nội, nhất định bạn phải một lần ăn xôi xéo. Ảnh: @_myeatingjourney

Chẳng biết tự bao giờ mà xôi xéo Hà Nội đã nghiễm nhiên trở thành món ăn đặc sản hấp dẫn của miền đất thủ đô. Dù là người Hà Thành hay du khách đến đây thì món xôi này vẫn luôn có một sức hút lạ kỳ, sức hút của sự thơm ngon bổ dưỡng cùng nét văn hóa ẩm thực truyền thống lâu đời của xôi xéo.