Hội An lấp lánh ánh đèn lồng khi màn đêm buông xuống - Ảnh: Khôi Trần

Ai đã một lần đặt chân đến mảnh đất này, ai đã một lần nếm thử những món ăn đầy dân dã nơi đây, chắc hẳn rằng không thể thôi xuýt xoa khi ăn kèm với tương ớt, món đặc sản lâu đời mà người dân phố Hội tự hào.

Tương ớt Phố hội phảng phất trong tâm tưởng mỗi người - Ảnh: Sưu tầm

Tương ớt phố Hội thật ra cũng giống như bao loại tương cay thông thường khác, nhưng thể hiện một cách rõ nét phong cách ẩm thực của đất miền Trung đầy lam lũ. Cái hương vị của nó dường như không thể trộn lẫn với bất kỳ vùng miền nào khác, hấp dẫn đến lạ lỳ.

Tương ớt là gia vị không thể thiếu của món Cao Lầu ở Hội An - Ảnh: Sưu tầm

Điều gì tạo nên sức cuốn hút cho loại gia vị này đến vậy. Nếu đã một lần được thưởng thức tương ớt phố Hội, người ta mới thấy được nó đặc biệt đến thế nào, không giống như món sa tế ở ngoài Bắc hay món tương ngọt ngọt ở đất phương Nam, tương ớt Hội An đi vào lòng người bởi cái vị cay nồng của ớt, hương thơm thơm của hạt vừng và bởi cái sắc màu đỏ thắm đầy mê hoặc.

Màu sắc đỏ thắm của tương ớt mê hoặc lòng người - Ảnh: Sưu tầm

Tương ớt phố Hội được chế biến vô cùng kỹ lưỡng, từ khâu chọn nguyên vật liệu đã có những chuẩn mực rất riêng. Những quả ớt được chọn phải chín đỏ, tươi.  Những quả ớt đó được đem luộc, xay nhuyễn, trộn với cà chua, khử dầu và cho vào chảo đun sôi. Sau đó cho thêm mè rang, tỏi… trộn đều cho thấm, tiếp tục xào cho ráo nước để thành tương ớt. Nghe ra tưởng chừng như đơn giản nhưng để tạo nên cái hồn của đặc sản Hội An, người ta như dồn hết tâm tư, tình cảm vào từng công đoạn chế biến, bởi vậy, món ăn đặc sắc này như thể hiện cái ý chí vươn lên mãnh liệt của những con người ở mảnh đất miền Trung đầy nắng gió.

Những quả ớt chín, tươi là nguyên liệu chính cho món tương ớt phố Hội - Ảnh: Sưu tầm

Có người từng nhận xét, hương cay nồng của tương ớt như có một sức mê hoặc khôn nguôi. Chẳng hiểu sao chỉ một lần đi qua một cơ sở sản xuất tương ớt, chỉ một lần được hít hà mùi hương ấy lẫn trong làn gió mát nhẹ còn phảng phất vị phù sa là du khách phải tìm cơ hội được cảm nhận thêm một lần nữa.

Hít hà hương cay nồng của tương ớt trong từng góc Phố cổ Hội An - Ảnh: Sưu tầm

Hương cay nồng đầy quyến rũ của tương ớt Hội An - Ảnh: Sưu tầm

Món tương ấy không thể thiếu khi ăn kèm với những món đặc sản khác ở Hội An. Thật khó tưởng tượng khi thưởng thức cơm gà phố Hội, mì Quảng, Cao Lầu, bánh ướt ở Hội An mà thiếu đi gia vị kèm theo là tương ớt. Sự kết hợp đó đã tạo nên một Hội An trong mắt du khách với một phong cách ẩm thực hút hồn.

Cơm gà Hội An không thể thiếu món tương ớt đi kèm - Ảnh: TA

Tương ớt phố Hội có lịch sử cũng rất lâu đời. Nhắc tới món đặc sản này, người ta không quên nhắc đến thương hiệu Triều Phát, nơi khởi nguồn của món tương ớt thứ thiệt. Những thế hệ sau cũng không nhớ thương hiệu này có từ bao giờ, chỉ biết rằng nó đã tồn tại hơn 150 năm, vào thời điểm Hội An còn là một thương cảng sầm uất với nhiều cửa hiệu nổi tiếng đủ các ngành nghề.

Tương ớt Triều Phát , thương hiệu nổi danh đất Hội An - Ảnh: Sưu tầm

Nhưng theo dòng chảy của thời gian, mặc cho những thương hiệu khác dần lụi tàn và trở thành quá vãng, tương ớt Triều Phát vẫn phát triển, trở thành một trong những cái tên được nhắc tới nhiều nhất ở khu phố cổ. Ngày nay, tương ớt Triều Phát được sản xuất tại ngôi nhà cổ trên 200 tuổi tọa lạc ở 41 Nguyễn Thái Học, thị xã Hội An.

Tinh hoa ẩm thực trong hương vị tương ớt phố Hội - ảnh: Sưu tầm

Khách du lịch tham quan phố cổ không thể không ghé thăm cơ sở sản xuất của món tương ớt nổi danh này. Đây cũng là món quà mà người khách phương xa muốn mua làm quà biếu hay dùng trong chính gia đình mình. Cái vị vừa mặn vừa ngọt thanh vừa cay nồng của tương ớt phố Hội như mãi phảng phất trong tâm tưởng mỗi người.

 Tương ớt phố Hội đã và đang trở thành một trong những món đặc sản được ưa chuộng ở trong và ngoài nước. Cái hồn, cái tinh túy của nó như một phần hơi thở của phố cảng, góp phần tạo nên một Hội An di sản văn hóa ngày nay.

Nguồn: My tour