Bắc Hà (Lào Cai) là một huyện Tây Bắc với nhiều danh thắng cảnh đẹp mang đậm nét tự nhiên và lịch sử. Khi tới thăm vùng đất này, ngoài những cảnh sắc thiên nhiên ban tặng như các dãy núi hùng vĩ, sông suối và hang động thì chợ phiên Bắc Hà là điểm đến không thể bỏ qua. Đây cũng là nơi lý tưởng để khám phá vẻ nguyên sơ, phong tục của người dân Bắc Hà bằng những món ăn mang đậm bản sắc các dân tộc Tây Bắc.
Chợ phiên Bắc Hà - Ảnh: Emad Aljumah
THẮNG CỐ
Đặc sản đầu tiên không thể bỏ lỡ khi đến chợ Bắc Hà là thắng cố, món ăn này phổ biến đến mức gần như gian nào trong khu ẩm thực cũng có một chảo lớn thắng cố sôi sùng sục như mời mọc khách hàng. Tuy là món truyền thống của người Bắc Hà, thế nhưng trước đây không ít du khách phải nhăn mặt khi mới ngửi mùi thắng cố. Khi ăn, chảo vẫn để trên bếp đun, ăn đến đâu múc ra bát đến đó. Ăn thắng cố thích hợp nhất khi trời lạnh, ngồi lai rai bên chén rượu ngô thơm nồng là việc khoái khẩu của rất nhiều bà con khi đi chợ phiên Bắc Hà.
Thắng cố bày bán trong chợ Bắc Hà - Ảnh: Patrick Pauchenard
Ngày nay, thắng cố được biến tấu một chút cho hợp khẩu vị mọi người, tuy nhiên bạn vẫn có thể tìm các quán bán thắng cố kiểu cũ tại chợ phiên. Cách đây gần 200 năm, Bắc Hà chính là cái nôi ra đời món thắng cố, vì vậy thắng cố Bắc Hà có phong vị nguyên bản không đâu sánh bằng.
Bắc Hà là cái nôi ra đời món thắng cố - Ảnh: sưu tầm
Thắng cố Bắc Hà có phong vị không đâu sánh bằng - Ảnh: Diệu Huyền
MÈN MÉN, XÔI BẢY MÀU
Hai món ăn là mèn mén và xôi bảy màu được bày bán khá nhiều tại chợ phiên Bắc Hà và được bán tập trung tại một khu. Nhận biết những người bán xôi và mèn mén khá đơn giản bởi họ luôn có 1 đến 2 chiếc gùi đậy kín trước mặt đựng hai món ăn này.
Nơi bán xôi bảy màu và mèn mén - Ảnh: Linda De Volder
Mèn mén – món ăn làm từ những hạt ngô tẻ ngon nhất được chọn lựa. Ngô sau khi thu hoạch được tách hạt rồi dùng cối đá xay nhỏ. Sau đó trộn với một lượng nước nhất định rồi đánh tơi, đun trên chảo tới khi chín. Món mèn mén vàng ruộm, tơi khi dùng tay bóp nhẹ, ăn bùi bùi và thơm mùi ngô. Mèn mén ăn kèm với đậu phụ sẽ rất ngon và hài hòa hương vị .
Mèn mén hấp dẫn - Ảnh: Diệu Huyền
Nấu mèn mén - Ảnh: giothi
Xôi bảy màu có lẽ mà món ăn phổ biến với bất kỳ ai từng đi du lịch Tây Bắc. Xôi bảy màu trước đây chỉ xuất hiện trong ngày Tết vùng cao, nhưng sau này lại là món ăn được yêu thích tại nhiều phiên chợ và cả những quán ăn, nhà hàng mở tại các điểm du lịch vùng núi phía Bắc.
Xôi bảy màu bắt mắt - Ảnh: cungphuot
Xôi bảy màu – với các màu sắc hồng, đỏ tươi, đỏ thắm, xanh cửu long, xanh vàng, xanh lá chuối, vàng – không chỉ có giá trị về ẩm thực mà còn có giá trị tâm linh sâu sắc. Tương truyền rằng, mỗi màu của xôi tượng trưng cho mỗi tháng của cuộc chiến tranh từng diễn ra tại vùng Mường Khương, Lào Cai. Người dân tộc đã tạo nên món xôi bảy màu ngon mắt và đặc biệt chỉ dùng nguyên liệu tự nhiên để tạo ra những màu sắc tươi tắn, thổi hồn vào món ăn truyền thống.
PHỞ TRUYỀN THỐNG BẮC HÀ
Phở trong phiên chợ vùng cao - Ảnh: Lili De Simone
Các món phở chua, phở trộn, phở chan truyền thống ở chợ phiên Bắc Hà sẽ không có gì đặc biệt nếu chúng không được làm từ gạo đỏ - loại gạo đặc biệt của địa phương chỉ trồng ở xã Lùng Phình. Sợi phở được chế biến thủ công tùy vào độ khéo léo của người làm nên có thể mỗi hàng sợi phở sẽ có hương vị đậm đà khác nhau.
Món phở chua Bắc Hà - Ảnh: Tâm Anh
Nguyên liệu phở - Ảnh: Tâm Anh
Gà và lợn bản luộc sẵn để làm phở - Ảnh: Linda De Voler
Món phở được bán tại khu ẩm thực trong chợ, có hai chọn lựa là thịt lợn và thịt gà (cũng được nuôi trong bản). Ngoài ra còn có các món rau ăn kèm để món ăn thêm phần ngon miệng. Đặc biệt, trong hàng phở luôn có một khay đựng các món từ nội tạng heo và gà để tăng thêm lựa chọn cho du khách đến thưởng thức món ăn.
Phở chan gạo đỏ - Ảnh: maria.g
Các món nội tạng nom khá hấp dẫn - Ảnh: Lili De Simone
CÁC MÓN BÁNH
Ở đâu cũng vậy, sự sáng tạo trong các món ăn là không có giới hạn. Người dân tộc vùng cao Tây Bắc lại có những món bánh đặc biệt chỉ của riêng họ.
Chậu bánh đúc vàng ruộm bắt mắt - Ảnh: Lili De Simone
Đó là bánh đúc ngô làm từ ngô tẻ, khách ăn sẽ được múc cho một bát đầy bánh đúc ngô được cắt sẵn, chan nước phở và rau thơm.
Bát bánh đúc đầy ụ - Ảnh: Diệu Huyền
Bánh chen, bánh ngô - Ảnh: Patrick Pauchenard
Là bánh ngô, bánh chen làm từ bột ngô, bột gạo nếp sau khi bóc lớp lá chuối bên ngoài sẽ lộ ra màu vàng bắt mắt.
Bánh chen làm từ bột ngô và bột nếp - Ảnh: Diệu Huyền
Là món bánh gấc màu vàng cam chiên đầy dầu mỡ, ăn giòn và thơm mùi gấc chín. Hay như món “bánh khoai” theo cách gọi của người dân nơi đây, khá lạ mắt và thường dùng chế biến với nguyên liệu khác như măng rừng, thịt…
Bánh gấc chiên vàng - Ảnh: Lili De Simone
Bánh khoai lạ mắt - Ảnh: Diệu Huyền
SẢN VẬT KHÁC
Nằm ở vùng núi phía Bắc, Bắc Hà rất đa dạng về cảnh quan cũng như sản vật theo mùa. Mỗi mùa một thức, hay có những món mà không phải lúc nào cũng làm được. Đừng bỏ qua những món trái cây tươi ngon, đừng quên thử sáp ong mới lấy được bày bán trong chợ, những chú tò he được nặn khéo léo bằng thứ gạo nếp của vùng Tây Bắc hay rượu ngô bản phố Bắc Hà thơm ngon cũng rất đáng để thử và mang về làm quà…
Tổ ong rừng - Ảnh: Diệu Huyền
Tò he làm từ gạo nếp dẻo - Ảnh: Linda De Volder
Khu bán rượu - Ảnh: Lili De Simone
Đa dạng sắc màu chợ phiên - Ảnh: David
Chợ phiên Bắc Hà tuy chỉ họp vào cuối mỗi tuần nhưng lại vô cùng thu hút du khách nhờ những nét độc đáo trong phong tục, đa dạng các mặt hàng, sản vật vùng cao và đặc biệt là những món ăn đặc sản riêng của Tây Bắc, tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt níu giữ chân khách thập phương khi đến với Bắc Hà.
Theo Mytour.vn
