1. Nậm Pịa Mộc Châu - Món ăn độc đáo của dân tộc người Thái
1.1 Món Nậm Pịa Mộc Châu là gì?
Nậm Pịa (hay còn gọi là Nặm Pịa) là món ăn truyền thống được chế biến vô cùng độc đáo của người Thái ở Mộc Châu. Trong tiếng Thái "nậm" có nghĩa là canh, "pịa" là chất dịch sền sệt bên trong ruột non của động vật ăn cỏ. Hay nói đúng hơn thì chính là phân non (dịch tiêu hóa và thức ăn chưa được tiêu hóa hết).
Món ăn này có nguồn gốc từ món ngưu tát phiến ở Quý Châu, Trung Quốc. Khi về đến Việt Nam thì có nhiều nét tương đồng với món thắng cố vì đều sử dụng nội tạng của động vật ăn cỏ. Tuy nhiên cách chế biến và hương vị của hai món ăn này hoàn toàn khác biệt nhau. Đây cũng là món ăn có truyền thống lâu đời và rất được người Thái ở Mộc Châu yêu thích.
Nguyên liệu chủ yếu của Nậm Pịa Mộc Châu chính là nội tạng của động vật ăn cỏ như tim, gan, phèo, phổi....đặc biệt phải có "Pịa". Khi ăn sẽ được chế biến với nhiều loại gia vị khác nhau như hạt mắc khén, sả, ớt, mùi tàu...nhằm dậy lên hương thơm đặc trưng của món ăn độc đáo này.
Pịa được chọn là những con ngựa, bò, dê khoẻ mạnh. Lúc bắt tay vào mổ thì buộc thắt hai đầu phần dạ dày với ruột non cũng như phần ruột non với ruột già để chất dịch trong ruột non không bị thất thoát. Sau đó đoạn ruột non này được cắt khúc, trộn với gia vị và băm nhỏ để tiến hành nấu chín.
1.2 Có nên thưởng thức món ăn này?
Nậm Pịa là một món đặc sản trứ danh ở Mộc Châu. Bạn có thể tìm thấy món ăn này vào bất cứ khi nào đặt chân đến khám phá nơi đây. Đặc biệt là ở những bản làng có người Thái sinh sống thì món ăn này sẽ càng được chế biến chuẩn vị, đậm đà hơn so với ở những khu vực khác vì đây là món ăn truyền thống của dân tộc Thái.
Đối với những ai thường xuyên đi phượt Mộc Châu thì Nậm Pịa chính là món ăn vô cùng hấp dẫn, nhất định phải thưởng thức khi đã đặt chân đến đây. Tuy nhiên với những ai lần đầu trải nghiệm thì chỉ cần nghe đến nguyên liệu thôi cũng đã đủ để "chạy mất dép". Thế nhưng sau lần đầu thưởng thức, nhiều người cho biết rằng món ăn này thực ra không quá kinh khủng như bạn nghĩ.
Nậm Pịa Mộc Châu nếu được chế biến đúng cách, kỹ lưỡng thì sẽ là một món ăn vô cùng thú vị, rất xứng đáng để thử một lần trong đời. Vị đắng ban đầu sẽ dần được thay thế bằng vị ngọt ngọt, beo béo. Càng nhai kỹ sẽ càng cảm nhận được mùi vị hơi khó chịu của lúc đầu sẽ được thay bằng hương thơm đặc trưng, khó cưỡng.
Ở một số nơi hiện nay đã chế biến món Nậm Pịa theo khẩu vị của mọi người nên phần nào cũng ngon và dễ ăn hơn. Tuy nhiên bạn vẫn nên thưởng thức món ăn này theo cách chế biến truyền thống để cảm nhận trọn vẹn hương vị nguyên bản của Nậm Pịa Mộc Châu.
1.3 Mồi nhậu thứ thiệt trên cao nguyên Mộc Châu
Nậm pịa Mộc Châu quyện hòa đủ loại vị đắng, chua, cay, ngọt bùi chính là một trong những mồi nhậu không thể thiếu. Thử húp một miếng súp kèm pịa dai giòn giòn, sựt sựt và nhâm nhi một ngụm rượu nếp thì ngon còn gì bằng. Chỉ cần như thế thôi là bàn nhậu đã có thể kéo dài đến hết đêm mà chẳng thấy no say là bao nhiêu.
Đây cũng là một món giải rượu khá tuyệt vời nên ăn kèm trên bàn nhậu thì đúng là trời sinh một cặp. Dù cho bạn có đang thả ga với những cuộc vui, hơi quá đà vì men rượu ngon vùng núi cao thì vẫn có thể yên tâm vì Nậm Pịa Mộc Châu sẽ giúp bạn dễ tiêu hóa, bớt cảm giác mệt vì rượu hơn rất nhiều.
2. Món ăn này có gì đặc biệt?
Nậm Pịa Mộc Châu được chế biến vô cùng cầu kỳ nhằm giúp món ăn đến tay mọi người đảm bảo về hương vị lẫn an toàn thực phẩm. Nguyên liệu tạo nên món ăn này đều là những thứ quen thuộc trong cuộc sống hằng ngày của người Thái. Chỉ cần thiếu mất đi một món là xem như món Nậm Pịa Mộc Châu đã không còn chuẩn vị.
Đặc biệt là phần ruột non để lấy pịa được người dân lựa chọn và chế biến rất kỹ. Phải đợi đến khi nước ninh xương và lục phủ ngũ tạng sôi lên thì mới đổ pịa vào nấu chín. Có nơi còn cho thêm mật bò vào chế biến phần pịa.
Sau một tiếng đun sôi, Nậm Pịa Mộc Châu thơm lừng khắp căn bếp quyến rũ những tín đồ đam mê khám phá. Không phải ai cũng dám thưởng thức món ăn này, Nậm Pịa Mộc Châu rất biết cách thách thức lòng can đảm của mỗi người. Tuy nhiên nếu đã đặt chân đến Mộc Châu thì bỏ qua đặc sản độc đáo này giống như đi về tay trắng.
Khi nấu món canh Nậm Pịa, người ta thường cho thêm hạt mắc khén vào nhằm át đi mùi vị khó ngửi của nội tạng. Đồng thời món ăn cũng vì vậy mà cay nồng và khoác lên mình hương thơm khác lạ. Bởi vì hạt mắc khén khá hiếm, không phải nơi nào cũng có nên khi ăn Nậm Pịa Mộc Châu cũng là lúc thích hợp để bạn thưởng thức loại hạt đặc biệt này.
Không chỉ là một món ăn đánh thức mọi giác quan, Nậm Pịa Mộc Châu còn chứa rất nhiều chất dinh dưỡng cực kỳ bổ ích cho sức khỏe. Đặc biệt là cực kỳ tốt cho hệ tiêu hóa và có tác dụng giải nhiệt. Bên cạnh đó, Nậm Pịa thường xuyên được phục vụ trên bàn nhậu vì món ăn này có tác dụng giải rượu vô cùng tốt.
3. Cách thưởng thức Nậm Pịa Mộc Châu chuẩn vị
Không có vẻ ngoài hấp dẫn như Bê Chao Mộc Châu hay màu vàng bắt mắt của Khoai sọ Mán Mộc Châu, Nậm Pịa Mộc Châu khoác lên mình một màu nâu vô cùng bình thường. Hương vị khá khó chịu khiến những người lần đầu thưởng thức ái ngại, không muốn ăn. Lấy hết can đảm để thưởng thức miếng đầu tiên sẽ cảm nhận được vị đắng lan tỏa.
Tuy nhiên thưởng thức đến miếng thứ hai, thứ ba, bên cạnh vị đắng của pịa sẽ càng xen lẫn vị ngọt của thịt, của xương được ninh kỹ trong nhiều giờ liền. Chính nhờ vậy mà vị đăng đắng ngay cuống lưỡi cũng dần được thay bằng vị ngọt, bắt đầu hợp miệng với mọi người. Nậm Pịa Mộc Châu thường được ăn cùng với thịt luộc, rau bạc hà, rau chuối, thêm chút rượu ngô dân tộc hoặc được dùng như món canh, món chấm.
Nói về món chấm, Nậm Pịa Mộc Châu được dùng như thứ nước chấm thịt nướng nhằm làm tăng thêm hương vị cho món ăn. Vì thế người dân tộc Thái rất thích dùng Nậm Pịa khi ăn đồ nướng hay khi cùng nhau nhấm nháp rượu.
Nậm Pịa Mộc Châu từng khiến biết bao người ái ngại khi lần đầu thưởng thức lại là một món ăn truyền thống vô cùng độc đáo, hấp dẫn, càng ăn càng mê với nhiều công dụng tốt cho sức khỏe. Đừng để màu sắc, nguyên liệu và hương vị món ăn này đánh lừa. Món đặc sản này phải càng ăn nhiều mới thưởng thức được trọn vẹn vị ngon, vị đậm đà ẩn chứa bên trong. Vì thế nếu có dịp đến khám phá Mộc Châu, bạn đừng quên thử Nậm Pịa một lần trong đời nhé!