Những cái tên như rượu nếp cái hoa vàng hay xôi ngũ sắc chắc hẳn không còn xa lạ gì với những du khách đã từng đặt chân đến Tuyên Quang. Tuy nhiên có lẽ còn nhiều người chưa biết đến mắm cá ruộng Chiêm Hóa. Đây cũng là một món ăn truyền thống của người dân Tây Bắc. Đồng thời nó còn là một trong những vị thuốc độc đáo của vùng cao.
Mắm cá ruộng Chiêm Hóa là gì?
Không chỉ là một món ăn thông thường. Mắm cá ruộng Chiêm Hóa còn chứa đựng những hương vị đặc trưng của núi rừng Tây Bắc. Đối với những ai chưa biết đến món đặc sản này thì đây là món ăn được làm từ loại cá chép nuôi ở ruộng.
Những con cá làm sạch được trộn đều với muối, giềng và hành sau đó đổ vào hũ. Cuối cùng là lấy lá cơm đỏ, lá trầu không thái sợi trộn đều với xôi nếp đã lên men để đổ vào hũ chung với cá. Món mắm này phải ủ trong thời gian 10 tháng mới có thể dùng được.
Món mắm đặc sản của vùng Chiêm Hóa – Tuyên Quang
Mắm cá ruộng Chiêm Hóa cũng khá giống với những loại mắm khác. Đều được làm từ cá, muối và những gia vị đi kèm. Tuy nhiên, điều làm nên sự khác biệt của mắm cá Tuyên Quang đó là nguyên liệu.
Cá được dùng làm mắm phải là cá đồng, không phải là cá nuôi hoặc cá sông, cá biển. Do đó hương vị mắm sẽ thơm và đậm đà hơn những loại cá khác. Bên cạnh đó thời gian ủ mắm cũng lâu hơn giúp cho hương vị thêm phần khác biệt.
Một món mắm cá Tuyên Quang ngon phải có màu đỏ tía. Ngoài màu sắc thì hương thơm phải dậy mùi, không có mùi tanh hôi. Cá được ủ 10 tháng sẽ chín đều cả thịt lẫn xương. Từ đó cho ra một món mắm ngon, đậm đà và hấp dẫn.
Những món ăn cùng với mắm cá ruộng Chiêm Hóa
Là một món mắm, loại đặc sản này có rất nhiều cách để thưởng thức. Điển hình là dùng để làm nước chấm cho các loại đồ luộc như: thịt luộc, rau luộc. Mắm cá ruộng Chiêm Hóa sẽ ngon nhất khi chấm với rau muống hoặc rau rừng luộc. Ở miền núi Tây Bắc, rau rừng là một loài rau độc đáo, rất ngon và mang hương vị tự nhiên.
Những hũ mắm được ủ trong vòng 10 tháng mới chuẩn hương vị thơm ngon
Bên cạnh đó, thịt heo luộc cũng có thể ăn kèm với mắm cá ruộng. Những món luộc thường giữ được trọn vẹn hương vị ban đầu của món ăn. Sau đó đi kèm cùng hương vị đậm đà, thơm ngon của mắm cá sẽ khiến cho món ăn trở nên hấp dẫn hơn. Thay vì chấm với nước mắm thông thường thì sử dụng mắm cá sẽ ngon hơn.
Bên cạnh việc dùng để ăn kèm với đồ luộc thì mắm cá ruộng Chiêm Hóa còn có thể dùng để nấu món xào. Dùng mắm xào với trám om đã bỏ hạt sẽ cho ra một món ăn mang đậm bản sắc vùng cao. Hương vị thơm ngon đậm đà sẽ khiến bạn không thể cưỡng lại được.
Mắm cá ruộng dù có ghép với bất kì loại nguyên liệu nào khác thì cũng sẽ đem lại cho món ăn một hương vị rất riêng. Hương vị của núi rừng Tây Bắc, hương vị tự nhiên nhưng đậm đà của mắm và hương vị khác biệt với những loại gia vị khác.
Công dụng khác của mắm cá ruộng Chiêm Hóa
Ngoài là một món ăn độc đáo hay là một loại đặc sản của vùng Tuyên Quang. Mắm cá ruộng còn là một vị thuốc dân gian của người đồng bào dân tộc Tày. Mắm cá ruộng Chiêm Hóa có công dụng giải rượu và giải độc rất tốt. Chính vì vậy, trong nhà mỗi người dân tộc vùng cao đều dự trữ một ít mắm để chữa bệnh.
Mắm cá ruộng – một loại đồ chấm được sử dụng trong nhiều bữa cơm gia đình
Khi trong nhà có người say rượu, trúng gió hay bị ngộ độc nhẹ chỉ cần cho người bệnh uống 1 ít mắm là sẽ giảm nhanh các triệu chứng khó chịu. Giúp người say rượu tỉnh nhanh hơn và không bị đau đầu hay các vấn đề về đường ruột.
Mắm cá ruộng Chiêm Hóa nay không còn là một món ăn bình dân nữa. Loại mắm này đã trở thành một món đặc sản của vùng đất Tuyên Quang. Đây còn là một thứ nước chấm được nhiều du khách biết đến. Sở hữu một hương vị đặc trưng, mắm cá ruộng khiến cho du khách dù chỉ thử qua một lần cũng phải ngạc nhiên và rồi khó có thể quên được.
