Khi nhắc đến địa danh Phú Yên, người ta không chỉ nhớ về một Phú Yên duyên dáng với nhiều địa danh đẹp mang dấu ấn lịch sử như Núi Nhạn, Ghềnh Đá Dĩa, địa đạo Gò Thì Thùng, cảng Vũng Rô… mà còn là một Phú Yên tinh tế cùng những món ăn ngon mang đậm tình dân quê. Cõ lẽ một trong những món ăn mang lại nhiều ấn tượng nhất cho du khách khi một lần thưởng thức tại đây là món cá ngừ đại dương.
Cá ngừ đại dương khá quen thuộc với vùng duyên hải Trung Bộ, tuy nhiên tại Phú Yên, nó được xếp vào loại đặc sản bởi cách mà người dân địa phương thưởng thức nó. Mỗi năm cứ vào tháng Giêng trăng tròn, ngư dân Phú Yên lại bắt đầu hành trình đánh bắt cá ngừ và mùa cao điểm – mùa của cá ngừ đại dương thường rơi vào khoảng tháng Tư – lúc thuyền của ngư dân cập bờ, mang về cho quê hương món đặc sản tươi ngon này.
Cách thưởng thức món cá Ngừ tươi sống tại Phú Yên
Phú Yên trứ danh với món đặc sản cá ngừ tươi sống chấm mù tạt (người dân địa phương quen gọi là bồ tạt). Cá ngừ sau khi vừa được mang vào bờ sẽ được rửa sạch, thái mỏng và giữ lạnh để giữ được độ tươi ngon cho cá. Khi thấy miếng cá có màu đỏ tươi chuyển sang màu hồng hoặc trắng hồng nghĩa là ăn được.
Từng miếng thịt cá trắng mỏng trở nên hấp dẫn hơn bao giờ hết khi được ăn cùng với các loại rau sống như cải xanh, ngò tàu, bạc hà, húng dũi, é quế…và quan trọng hơn hết chính là nước chấm ăn kèm. Pha nước chấm bằng cách trộn mù tạt với nước tương đậu nành, thêm vào một ít ớt cay và một chút chanh để tạo nên vị đậm đà vừa mặn, ngọt, chua, cay. Vị đăng đắng, nồng nồng của rau sống hoà quyện với vị mặn và ngọt của cá tạo nên một hương vị mới lạ của đại dương, hương vị như từ từ ngấm vào thực quản.
Cách thưởng thức món đặc sản cá ngừ đại dương rất đa dạng vì nó tuỳ thuộc vào sở thích của mỗi người. Cách ăn là chấm một miếng cá vào hỗn hợp nước chấm để có được hương vị thơm ngon và đúng điệu Phú Yên nhất. Một vài người có cách thưởng thức thú vị hơn là chấm cá ngừ vào một ít chanh, nhiều mù tạt để vị hăng nồng của mù tạt lan qua khắp mặt, cay tới chảy nước mắt… Một đĩa cá ngừ đại dương thường được gọi kèm với rượu ngon, để trung hoà giữa cái lạnh của từng thớ cá với cái nóng ấm của rượu.
Món trứng và mắt cá Ngừ đại dương hiếm có
Trong khi thịt cá ngừ đại dương được xem là đặc sản của tỉnh Phú Yên và có thể xuất sang nhiều vùng và quốc gia khác thì mắt và trứng cá ngừ đại dương được xếp vào loại món ăn hiếm có – chỉ có duy nhất tại Phú Yên mà thôi. Một lí do đơn giản là vì trứng và mắt cá ngừ luôn đắt khách và luôn được tiêu thụ hết ngay tại các nhà hàng, các quán ăn trong tỉnh thành.
Đi theo con đường dọc biển của thành phố Tuy Hoà, ta có thể bắt gặp nhiều nhà hàng và quán ăn có bày bán món cá ngừ đại dương. Khi mùa đánh bắt cá ngừ đến cũng là thời điểm thích hợp nhất để du khách cũng như người dân địa phương có cơ hội thưởng thức món cá ngừ đại dương tươi sống trứ danh.
Món mắt cá ngừ đại dương được chế biến khá đơn giản bằng phương pháp chưng cách thuỷ để giữ được vị ngon của cá. Mắt cá sau khi mang về được rửa thật sạch, ướp với các loại gia vị và đem chưng cách thuỷ. Một phần ăn đặc biệt có thể cho 10-12 người dùng. Trong khi đó, món nước chấm trứng cá ngừ đại dương được xem là món đặc sản hiếm có vì hầu như chỉ có gia đình của những ngư dân có được cơ hội thưởng thức vì số lượng rất ít và khó gặp.