Thịt chua là đặc sản nổi tiếng Tây Bắc, trong đó có phiên bản đặc biệt thịt chua ủ vài năm của người Dao Tiền ở bản Sưng, Đà Bắc, Hòa Bình.
Nếu món thịt chua nổi tiếng của Thanh Sơn (Phú Thọ) hay Lạc Sơn, Kim Bôi (Hoà Bình) chỉ khoảng 3 ngày là ăn được, đặc sản thịt chua của người dân bản Sưng (xã Cao Sơn, huyện Đà Bắc, tỉnh Hoà Bình) cần đến 3 năm mới "chín".
Ông Lý Văn Hềnh - một già làng ở bản Sưng chia sẻ, thịt chọn miếng to bản, khoảng 9 phần mỡ, 1 phần nạc rửa sạch, thái lát vừa ăn, rắc muối vào các mặt của miếng thịt và xếp vào vại sành.
Sau đó, lấy cơm chín còn nóng hổi đổ một lớp thật dày đến miệng vại rồi ủ cùng thịt khoảng một năm. Năm sau, dỡ ra, phủi sạch cơm bám vào rồi ủ một lượt cơm nóng mới lên. Phải làm như vậy 3 lần trong 3 năm, người dân mới lấy thịt chua ra thưởng thức.
"Thịt càng ủ lâu càng ngon, có nhà đã ủ thịt đến 10 năm. Để có thịt muối ăn hàng năm, người Dao nơi đây thường làm các vại thịt gối nhau.
Đặc biệt, mỗi vại thịt mở ra phải ăn hết trong vòng 1 tuần, để lâu hơn sẽ hỏng. Món này cũng chỉ thường được dùng trong dịp nhà có những bữa cỗ quan trọng hoặc tiếp khách quý" - ông Hềnh nói.
Cũng theo lời của ông Hềnh, nếu đến bản Sưng được ăn món thịt chua của người Dao Tiền ở đây, ắt hẳn đó là một thực khách may mắn.
Thịt chua thường được gói cùng lá lốt hoặc một số loại rau rừng để tăng hương vị. Miếng mỡ chua ngậy mà giòn ngọt quyện men gạo ngấu, ăn cùng lá mơ rừng, tất cả tạo nên một món ăn đậm đà hương vị vùng cao.
Ông Ngô Văn Cường - Bí thư Đảng uỷ xã Cao Sơn, huyện Đà Bắc, tỉnh Hoà Bình cho biết: "Người Dao bản Sưng đã biết sử dụng chính những nét độc đáo về cả văn hoá và ẩm thực để phục vụ và thu hút du khách. Trong tương lai, rượu hoẵng và thịt chua sẽ là một số đặc sản của bà con dân tộc Dao Tiền để phục vụ chính cho du khách đến tham quan, du lịch tại đây".
Thịt chua giá dao động từ 300-350.000 đồng/kg. Du khách đến bản Sưng có thể đặt mua trực tiếp từ các homestay, hộ gia đình trong bản.
Ngoài thưởng thức ẩm thực hấp dẫn hay tìm hiểu về cuộc sống, văn hóa của người Dao Tiền, khách du lịch có thể tận hưởng cảnh sắc bình yên của bản Sưng. Đó là nơi bạn có thể hít hà mùi cây rừng, gió núi; nghe thấy tiếng gió xào xạc trên những cây dó, tiếng trẻ gọi trêu đùa nhau khắp làng...