Chả rươi Hà Nội - Món ăn ngon đến từ sông nước

Home
> Món ngon

| 14:05 - 22/02/2024

Nói đến rươi, ắt hẳn ai cũng nghĩ đến loài thân mềm nom đến là sợ nhưng lại là đặc sản có tiếng trong bản đồ ẩm thực. Đặc biệt là chả rươi, món ăn đã thử một lần là sẽ gây nghiện.

1. Câu chuyện về chả rươi

Chả rươi

Đầu tiên, ta bàn qua chút về con rươi, cho những ai không biết nó là con gì. Con rươi còn được nhiều nơi gọi là rồng đất. Là loại động vật thân mềm, họ giun, có nhiều tơ quanh mình. Loài này ưa sống ở vùng nước lợ hoặc các con sông có thủy triều lên xuống. Loài này có giá trị kinh tế cao, lại chỉ xuất hiện theo mùa cố định đâm ra chi phí để mua một cân rươi không hề rẻ.

Về chả rươi, không rõ xuất xứ của món ăn này từ đâu? Hải Dương, Hải Phòng hay thủ đô nhỉ? Chỉ biết, món ăn này không phổ biển ở các tỉnh thành khác, ngay cả tỉnh nuôi được rươi, trong khi ở Hà Nội thì món ăn này lại cực kỳ quen mặt.

Có người chắc chắn chả rươi khởi nguyên của nó là từ Hà Nội, ít nhất từ đầu thế kỷ 20, đã thấy danh chả rươi phong phanh rồi. Rươi được đúc với trứng nóng hổi, rán dầu hoặc mỡ lợn vàng ươm còn khói nghi ngút, đút vào miệng ăn thấy một sự ngọt thanh mà không món ăn nào có thể thay thế được.

Mỗi khi cây thay sắc lá sang hoe vàng hoặc ố đỏ, mùa cốm về và hoa sữa thơm ngát. Người ta lại tự nhủ phải quay lại quán quen, hỏi xem cô đã bán chả rươi chưa, rồi thì cho cháu một đĩa cho bõ cái cơn nghiện nào. Khổ thế, một năm có một mùa thu chả rươi thôi, nên hết mùa là phải đợi đến cả năm sau.

Nhớ hồi còn bé, năm nào cũng vậy, tầm tháng 9, đầu tháng 10 mẹ lại dẫn tôi ra khu chợ hàng Bè, cái nôi bán rươi nổi tiếng đất kinh kỳ. Dậy từ rõ sớm, lúc gà còn gáy, bởi có ra mua sớm thì mới còn mớ rươi ngon, loại tươi nhất, đi sau đến muộn chỉ còn rươi “ốm” hoặc “non” thôi, mẹ vẫn dặn tôi thế.

Con rươi

Thú thực là, đứa con gái nào khi nhìn thấy thứ loài nhũn nhẽo như rươi, đều thấy ghê sợ, và tôi cũng chẳng phải ngoại lệ gì cho cam. Hồi đó, mỗi lần mẹ làm rươi là tôi đều trốn bay biến, chỉ xuất hiện khi cái mùi thơm nức nở của cái chảo rán chả rươi bốc lên là mới tót về nhà. Ăn vụng vài miếng, nóng đến bỏng cả lưỡi mà vẫn không chừa được.

Món ngon thì phải ăn ngay lúc vừa ra khỏi chảo thì mới nguyên vẹn nhất. Nhưng có lẽ mẹ không đồng ý với lý sự này của tôi cho lắm, bằng chứng là luôn bị mắng mỗi khi thập thò nơi xó bếp “để đấy cả nhà tý ăn cùng, ăn cho lắm tý lại nhịn cơm hả?”.

Chả rươi trong ký ức tôi là cái món ngon hàng bậc nhất, thịt thà cá mú hay quà đi chợ cũng chả thể nào bằng một miếng chả rươi còn tý tách hạt dầu nóng đọng trên miếng chả. Thơm vô cùng, một mùi thơm đặc biệt không lẫn vào đâu được. Đối với tôi, có hai thứ mùi mà tôi nhớ nhất, và dễ nhận ra nhất chính là chả rươi và … nhộng ong rán sau những buổi đi phá tổ ong bị nó đốt cho sưng trán,

Vị chả rươi ngọt thanh, đậm đà ăn đứt món trứng đúc thịt quanh năm suốt tháng. Mà nó ngon, chắc có lẽ vì nó hiếm chăng, năm có một lần, mà thực tình tôi cũng chẳng rõ nữa. Chỉ biết rằng từ lần đầu nếm thử món này, tôi đã nghiện cho tới bây giờ.

2. Cách làm chả rươi

Đến tận khi lớn, tôi mới hỏi mẹ bí quyết làm chả rươi, vì nỗi sợ hồi bé không còn nữa, chỉ còn lại một tâm hồn ăn uống bao la bát ngát.

Nào là rươi phải chọn con còn tươi, nghĩa là thân trên nó phải màu xanh nhạt. Con nào đen đúa hay đỏ đỏ là những con ươn, ăn không ngon tý nào. Chọn lọc chợ búa xong xuôi thì về đun sẵn tý nước nóng già, “làm lông” cho nó. Dội nước vào khoắng khoắng cho lông tơ với bụi bẩn nó trôi đi hết. Giần lại bằng nước lạnh mấy lượt cho thật sạch là có thể sơ chế rồi. Nhớ là chỉ đun nóng già nhé, lặp lại hẳn 2 lần, vì nước sôi là rươi vỡ bụng, ngọt thơm tinh túy cứ gọi là “theo nước đi xa.”

Nguyên liệu làm chả rươi

Người ngày xưa hay dùng đũa cả làm rươi, cái loài thân mềm nhũn này, đảo kỹ là nhuyễn luôn. Sau thì thêm trứng gà, thịt lợn xay vào đánh chung. Một chi tiết nhỏ khi làm chả rươi mà có lẽ không nhiều người biết : rươi là bạn chung khố của vỏ quýt. Mà đặc biệt đúng loại quýt hôi mới ưng cơ - loại quýt thơm lựng tinh dầu đặc sản Bắc Cạn, đến giờ tôi vẫn không hiểu sao lại gọi là quýt hôi cơ chứ.

Gia giảm hương vị với cả vỏ quýt phải tùy theo khẩu vị người ăn, làm khéo không quá lố là món ăn mất ngon ngay. Đây gọi là cái sự tinh tế trong việc bếp núc đấy, nếu thích ăn cay như tôi thì thêm xíu ớt băm nhỏ, bỏ hạt đi nhé.

Chả rươi chấm cùng mắm ớt đủ nức lòng bất kì ai khó tính nhất

Nước chấm chả vẫn như muôn thuở, là cái tinh túy nâng đỡ món ăn ngon lên gấp vạn lần. Cách làm nước chấm đơn giản lắm, là mắm cốt pha với đường, chanh, tỏi ớt băm nhỏ, thêm ít cọng rau mùi cho thơm.

Đấy, chấm miếng chả rươi vàng ơi là vàng, mềm mại, không khô mà cũng chả ngấy, nước ngọt rươi tiết ra làm miếng chả thêm phần ẩm mọng. Xuýt xoa cái miếng chả đó cùng nước chấm cực phẩm. Món ăn này quá xứng đáng 10 điểm, không bàn cãi lôi thôi!