Làng rèn Phúc Sen Cao Bằng được mệnh danh là “xưởng rèn thủ công” lớn nhất khu vực miền Bắc, cung cấp ra thị trường những nông cụ và đồ dùng sinh hoạt chất lượng.
Làng rèn Phúc Sen ở đâu?
Làng rèn Phúc Sen là một làng nghề sản xuất các loại nông cụ, đồ dùng gia đình,… nằm tại làng Pác Rằng, xã Phúc Sen, huyện Quảng Uyên, tỉnh Cao Bằng. Làng nghề này này cách trung tâm thành phố Cao Bằng khoảng 30 km. Du khách muốn đến đây chỉ cần đi dọc theo quốc lộ 3 về hướng cửa khẩu quốc gia Tà Lùng là đến.
Làng Pác Rằng xã Phúc Sen là địa bàn cư trú của đồng bào dân tộc Nùng, có lịch sử phát triển. Riêng nghề làm rèn ở làng này đã phát triển cách đây khoảng 1000 năm trước. Hiện nay, ngôi làng này vẫn là nơi cung cấp các sản phẩm rèn chất lượng cho khắp khu vực miền Bắc, được mệnh danh là “xưởng rèn thủ công” lớn nhất Bắc Bộ.
Hiện nay, các hộ dân làm nghề rèn ở xã Phúc Sen chủ yếu tập trung tại bản Pác Rằng và một số bản khác rải rác trong xã. Theo thống kê, có khoảng 160 lò rèn đang hoạt động tại xã này, giải quyết việc làm cho hơn 300 lao động, mang lại nguồn thu nhập ổn định cho người dân. Với bàn tay khéo léo của mình, người dân Phúc Sen ngoài làm rèn còn dệt thổ cẩm, làm giấy, làm hương,… để cải thiện cuộc sống.
Làng rèn Phúc Sen nổi tiếng với các sản phẩm rèn chất lượng
Tương truyền làng rèn Phúc Sen xưa kia là nơi sản xuất vũ khí cho Nùng Trí Cao và Nùng Tôn Phúc để chống lại giặc Tống. Sau giai đoạn chiến tranh, người dân trong làng chuyển sang rèn các loại nông cụ và đồ dùng phục vụ sinh hoạt. Từ đó đến nay, nghề rèn liên tục phát triển và truyền lại từ đời này qua đời khác.
Tại Việt Nam có rất nhiều nơi làm nghề rèn nhưng sản phẩm của làng rèn này được đánh giá rất cao về độ bền và độ sắc. Sản phẩm của làng rèn này vô cùng đa dạng, bao gồm các loại cuốc, thuổng, cày, dao, kéo,… đáp ứng gần như đầy đủ mọi nhu cầu của thị trường. Sản phẩm của làng nghề được cung cấp cho các tỉnh miền núi phía Bắc, Hà Nội, Tây Nguyên và các huyện biên giới tỉnh Quảng Tây.
Đặc trưng của các sản phẩm tại làng nghề truyền thống Cao Bằng này là vẻ ngoài bình thường nhưng chất lượng cực kỳ tốt. Dù giá thành có phần cao hơn sản phẩm cùng loại từ Trung Quốc nhưng lại bán rất đắt hàng. Người Việt quan niệm rằng mua đồ tốt dùng lâu còn hơn mua đồ rẻ mà chỉ dùng được trong một thời gian ngắn.
Ở làng nghề này, người Nùng có những bí quyết riêng để rèn nên những đồ vật sắc nhọn. Tại xã Phúc Sen, người dân sử dụng than củi của những loại gỗ cứng để nung, kết hợp lò nung làm bằng đá. Điều thú vị là người dân ở làng gần như không có công thức cụ thể, chủ yếu cảm nhận bằng mắt, bằng tai và kinh nghiệm cá nhân để tạo nên những sản phẩm tốt.
Trải dọc suốt chiều dài lịch sử, làng rèn Phúc Sen đã đi qua bao thăng trầm nhưng vẫn là một làng nghề truyền thống mang lại những sản phẩm chất lượng. Người dân xã Phúc Sen vẫn gìn giữ nghề làm rèn một cách đầy tự hào, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Giờ đây, làng nghề này không chỉ cung cấp các sản phẩm rèn mà còn là điểm đến ở Cao Bằng được nhiều du khách ghé thăm.
Lần đầu đến thăm làng nghề này, bạn sẽ ngay lập tức nghe được âm thanh xì xèo đặc trưng. Đó là tiếng của búa nện vang trời, tiếng của những thanh sắc được nung đỏ rồi cho vào nước lạnh tạo nên một dấu ấn riêng biệt mà không nơi nào có. Đi thăm khắp làng nghề, du khách được dịp tìm hiểu kỹ hơn về nghề rèn của người Nùng.
Nhiều năm trở lại đây, bà con làng rèn Phúc Sen cũng quen với việc có du khách ghé thăm. Trong nhà xưởng của mình, người dân bày trí khéo léo, chia sàn nhà thành nhiều khu để tiện cho việc sinh hoạt và làm rèn. Vì thế khi đến đây bạn sẽ thấy nhà nào cũng ngăn nắp tinh tươm. Các sản phẩm làm xong được bày biện đẹp mắt.
Người dân ở làng rèn rất thân thiện và vui vẻ khi có khách đến thăm. Họ luôn sẵn sàng chia sẻ những kinh nghiệm làm rèn, giải đáp những thắc mắc của du khách xoay quanh công việc này. Ví như muốn cho ra đời sản phẩm chất lượng thì cần phải chọn loại thép tốt, thực hiện đủ các công đoạn một cách liên tục mới có được những loại nông cụ, đồ dùng tốt.
Có thể chưa nhiều du khách biết đến làng rèn Phúc Sen nhưng đây đích thị là một điểm đến không thể bỏ qua trong hành trình du lịch Cao Bằng. Ngoài tìm hiểu về nghề rèn hay mua các sản phẩm về dùng, du khách đến đây còn được ăn các món đặc sản như vịt quay mắc mật, thịt gác bếp, lợn cắp nách,… món nào cũng ngon và hấp dẫn.
Kinh nghiệm khám phá làng rèn Phúc Sen
Làng rèn này không quá xa trung tâm nên bạn có thể đi về trong ngày là được, không cần ở lại qua đêm. Còn nếu bạn dư dả thời gian, có thể kết hợp khám phá thêm đèo Khau Liên – con đèo nối huyện Quảng Uyên và Trùng Khánh. Bạn sẽ được dịp ngắm bức tranh hùng vĩ, thơ mộng của miền biên viễn tổ quốc.
Ở làng rèn này không có nhiều các hoạt động vui chơi, trải nghiệm hay check in sống ảo. Vì thế bạn cũng nên chuẩn bị sẵn tinh thần khi về đây. Thay vào đó, du khách nên dành thời gian ghé thăm các hộ gia đình và có thể chọn mua những sản phẩm rèn tại đây để về làm quà hoặc sử dụng vì chất lượng đảm bảo hơn rất nhiều.
Làng rèn Phúc Sen đích thị là điểm đến đặc biệt ở vùng đất Cao Bằng. Không cần phải là non nước hùng vĩ hữu tình, nơi đây vẫn hút du khách bởi một làng nghề truyền thống có lịch sử lên đến hàng nghìn năm. Nếu có dịp vi vu mảnh đất Cao Bằng, bạn hãy về đây một lần để hiểu hơn về vùng đất này.
Theo luhanhvietnam.com.vn
Ảnh: Instagram