Đền Đuổm Thái Nguyên là quần thể kiến trúc tâm linh nổi tiếng của tỉnh, thu hút nhiều du khách xa gần thường xuyên đến tham quan, thăm viếng.
Đền Đuổm Thái Nguyên ở đâu?
Đền Đuổm Thái Nguyên là một ngôi đền có lịch sử lâu đời, tọa lạc ngay bên quốc lộ 3, xã Động Đạt, huyện Phú Lương. Từ trung tâm thành phố Thái Nguyên đi khoảng 25km về phía Tây Bắc, du khách sẽ đến được ngôi đền này. Ngày nay, Đền Đuổm là một danh thắng nổi tiếng của Thái Nguyên, thu hút nhiều du khách ghé thăm.
Ngôi đền này là nơi thờ một thủ lĩnh người Tày tên Dương Tự Minh. Dưới triều đại nhà Lý, ông được vua giao cai quản vùng đất Phú Lương (ngày nay là các địa phương Thái Nguyên, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Tuyên Quang, Cao Bằng, Bắc Kạn, Lạng Sơn). Ông là một danh tướng giỏi, có nhiều công lao trong việc giành lại ruộng đất từ giặc Tống và bảo vệ biên cương tổ quốc.
Trong suốt thời gian cai quản vùng đất này, ông đã có công lớn trong việc giữ vững mối đoàn kết của dân tộc, khai khẩn đất hoang, phát triển kinh tế. Vì thế, nhà Lý đã phong sắc ông làm “Uy viễn đôn Cao Sơn quảng độ chi thần”. Về sau, ông còn được vua Lý Nhân Tông đã gả công chúa Diên Bình. Đến năm 1144, vua Lý Anh Tông lại gả công chúa Thiều Dung cho ông.
Ngày nay, sử sách không ghi rõ năm sinh năm mất của ông. Tuy nhiên theo ước tính, ông sống vào cuối thế kỷ 11 và đầu thế kỷ 12. Với những công lao to lớn mà ông đã đóng góp, nhân dân địa phương lập đền thờ ông ở chân núi Đuổm. Và ngày nay nơi này là Đền Đuổm Thái Nguyên – một ngôi đền nổi tiếng và có kiến trúc truyền thống lâu đời rất đẹp.
Vẻ đẹp cổ kính của Đền Đuổm Thái Nguyên
Đền nằm ở vị trí đắc địa ngay dưới chân núi Đuổm, hướng thẳng ra quốc lộ nên rất tiện đường đển du khách khám phá. Trước cửa đền có dòng sông Cầu uốn lượn chảy qua, có cánh đồng lúa mênh mông và xa xa là những đồi chè xanh bát ngát của cư cư dân bản địa. Cảnh sắc nơi đây vì thế mà cũng bình yên, thơ mộng hơn rất nhiều.
Đền Đuổm Thái Nguyên là ngôi đền được xây dựng từ thế kỷ 12, trải qua hàng trăm năm tồn tại và nhiều lần trùng tu. Dù vậy, điểm đến tâm linh ở Thái Nguyên này vẫn giữ trọn nét đẹp truyền thống, mang đậm màu sắc cổ kính và oai nghiêm. Đến đây, du khách sẽ ngay lập tức cảm nhận được dấu vết thời gian hằn lên từng hạng mục lớn nhỏ của ngôi đền.
Ngôi đền này được xây dựng theo kiểu tam cấp bao gồm đền Hạ, đền Trung và đền Thượng. Ngoài ra còn có lầu chuông. Các hạng mục được sắp xếp dọc theo sườn núi theo thứ tự từ thấp đến cao. Và mỗi ngôi đền trong quần thể đền Đuổm Thái Nguyên sẽ thờ một người.
Cụ thể, khu vực đền Hạ thờ 2 vị công chúa Diên Bình và Thiều Dung là vợ ông. Đền Trung thờ ông Dương Tự Minh và khu vực đền Thượng là nơi thờ thân mẫu của ông. Tổng thể công trình này tuy có quy mô không quá lớn nhưng lại gây ấn tượng mạnh mẽ với kiến trúc đẹp, trang nghiêm.
Năm 1993, công trình này được xếp hạng Di tích quốc gia, thu hút nhiều du khách xa gần về đây thăm viếng. Đến thăm Đền Đuổm Thái Nguyên, du khách được khám phá một công trình mang dấu ấn cổ kính, đồng thời còn có thể tham gia vào Lễ hội đền Đuổm để tưởng nhớ công lao của Dương Tự Minh tổ chức tháng Giêng hàng năm.
Lễ hội ở Đền Đuổm Thái Nguyên
Nếu có dịp du lịch Thái Nguyên vào tháng Giêng hàng năm, du khách hãy tham gia lễ hội Đền Đuổm vào ngày mùng 6 âm lịch. Đây là thời điểm mà người dân Phú Lương tổ chức lễ hội long trọng với nhiều nghi lễ đặc trưng như: Rước đất, rước nước, nghi thức dựng cây Nêu của người Tày,… Ngoài ra là một số lễ như Mộc Dục, Gia Quan, Rước lễ vật vào Đền, Đại Tế lễ.
Từ những ngày mùng 5 âm lịch, các đoàn rước đã tập họp đầy đủ ngay trước sân Đền Đuổm để chuẩn bị cho cho các nghi thức quan trọng. Mục đích của lễ hội này chính là cầu cho vạn vận an hòa, dân làng được bình an, may mắn và mưa thuận gió hòa. Vì thế du khách tham gia lễ hội cũng là một cách để cầu mong nhiều điều tốt đẹp đến với mình.
Năm 2017, Đền Đuổm được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Mỗi độ xuân về, du khách từ nhiều nơi cùng nhau tề tựu về Thái Nguyên tham gia lễ hội này, như một cách gửi gắm những mong ước tốt lành về cuộc sống và bày tỏ lòng biết ơn với người anh hùng Dương Tự Minh.
Đền Đuổm Thái Nguyên là một công trình tâm linh có kiến trúc truyền thống đẹp, có lịch sử lâu đời gắn liền với lễ hội Đền Đuổm được tổ chức trang nghiêm. Vì thế, nếu có dịp đến Thái Nguyên, bạn hãy dành ít thời gian ghé thăm ngôi đền này để cảm nhận một nét đẹp văn hóa thể hiện trong từng hạng mục lớn nhỏ của quần thể công trình.
Theo luhanhvietnam.com.vn
Ảnh: Instagram