Hội Phủ Dầy - Nam Định
admin | Đăng lúc 15:28 - 20/09/2021
Là một quần thể kiến trúc tín ngưỡng truyền thống của người Việt tại xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định, gần quốc lộ 10 từ thành phố Nam Định đi thành phố Ninh Bình(tỉnh lộ 56). Trong đó, kiến trúc quan trọng nhất là đền thờ bà chúa Liễu Hạnh(phủ chính), ngay sát chợ Viềng. Các kiến trúc còn lại là phủ Tiên Hương, phủ Vân Các, Công Đồng từ, đền thờ Lý Nam Đế, chùa Linh Sơn, lăng bà chúa Liễu Hạnh.

 

Thành ngữ dân gian một số nơi ở miền Bắc có câu:
   
"Tháng Tám giỗ Cha, tháng Ba giỗ Mẹ"

Cha là Trần Hưng Đạo, còn Mẹ chính là bà Chúa Liễu Hạnh.

Hội Phủ Dầy - Nam Định
Đánh cờ người tại Phủ Dầy - Ảnh: Sưu tầm
 

 

Ngoài những hình thức lễ thông thường như ở các di tích tôn giáo khác như đặt lễ, thắp hương, khấn vái, xin âm dương, hóa vàng lễ ở các di tích thờ Mẫu nói chung và Phủ Dầy nói riêng có thêm hình thức đặc biệt là hầu đồng (hầu bóng).

Hầu bóng gắn với hát văn và múa thiêng là hình thức lễ phổ biến nhất ở Phủ Dầy. Hát văn cùng với múa thiêng - những điệu múa mang đậm chất dân gian (múa sinh hoạt, múa chèo đò, múa hẻo...) đã tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt cho nghi lễ hầu bóng. Người ta quan niệm rằng một số người “có căn" có khả năng giao tiếp với thần linh, có thể được Thánh nhập và quan thân xác họ. Để chuẩn bị cho một buổi hầu đồng, họ phải chuẩn bị khá kỹ và khá tốn kém từ việc chọn ngày tốt chọn người hầu dâng và cung văn đến việc mua sắm trang phục, mua đồ lễ... Tùy điều kiện kinh tế mà quần áo, đồ lễ sang trọng hay bình dân, nhiều hay ít. Thông thường, quy trình của một buổi hầu đồng diễn ra qua mấy bước:  với sự giúp đỡ của hai người hầu dâng, người hầu đồng trùm khăn phủ diện, lắc lư, khi Thánh giáng thì giơ tay ra hiệu cho cung văn biết. Nếu Thánh đã nhập thì tung khăn phủ diện.

Hội Phủ Dầy - Nam Định
Hội Phủ Dầy - Nam Định - Ảnh: Sưu tầm
 

Hầu bóng diễn ra liên tục trong năm, nhưng có thể nói, hình thức lễ bái, đội bát nhang, trình đồng, lên đồng diễn ra đặc biệt sôi nổi trong các ngày hội. Lễ là nguyên nhân đầu tiên quyết định thành hình hội trong các lễ hội, vì vậy nếu mất đi những sắc vẻ truyền thống và thiêng liêng của lễ thì hội cũng khó có điều kiện tồn tại lâu đời.

Rước kiệu Mẫu Liễu trong ngày tổ chức lễ hội Phủ Giầy là một nghi thức quan trọng. Lễ rước được diễn ra khá náo nhiệt với sự tham gia của các nam nữ thanh đồng, của nhân dân trong thôn, đặc biệt là có các xe tay chở sư chùa Thiên Hương đi thỉnh kinh, đoàn xe tay chở các quan, các vị chức sắc hàng huyện, tổng...

Đám rước diễn ra trong không khí hào hứng, đầy nhiệt tình của dòng người náo nhiệt trải dài. Từ các cụ già 70 - 80 tuổi đến những cháu bé, từ những người giàu có đến các thành thị cho đến lớp nghèo khó, mặt ai cũng ánh lên vẻ phấn chấn. Đoạn đường rước Mẫu không ngắn những người ta không thấy mệt mỏi vì dường như Mẫu đã tiếp thêm cho họ một nguồn sinh lực mà không dễ gì có được. Đám rước ước chừng vài nghìn người từ nhiều miền quê khác nhau nhưng đều có một điểm chung - con cháu của Mẫu.

Trong đám rước còn có sự xuất hiện của các đội múa rồng, múa sư tử, múa tứ linh, múa võ rất đẹp mắt. Có 6 con rồng với nhiều màu, đặc biệt có một con rồng mây mà theo lời một số người dân địa phương, đó gọi là rồng Thanh Long (rồng xanh), luôn múa đôi cùng rồng Hoàng Long (rồng vang). Hai con rồng này cặp đôi, hòa quyện với nhau thì đất nước sẽ hưng thịnh. Đặc biệt, trong đám rước từ Phủ Thiên Hương còn có 3 con rồng được kết bằng hàng nghìn quả bóng bay với ba màu đỏ, xanh, vàng tượng trưng cho Tam tòa Thánh Mẫu trông rất sinh động.
 
Hội Phủ Dầy - Nam Định
Du lịch Nam Định - Ảnh: Sưu tầm
 
Trò kéo chữ đây cũng là một nét đặc sắc của Phủ Giầy. Hội kéo chữ thường được tiến hành vào ba ngày 7, 8, 9 tháng 3 hàng năm. Trước khi tổ chức kéo chữ, lý kỳ lý dịch phải lên lễ Mẫu để xin kẻo chư. Cũng có năm người lên Phủ Thông - nơi thờ Mẫu Liễu Hạnh và bà Ngọc Đài để xin chữ xếp, xin được chữ gì thì dán lên bảng gỗ rồi đem treo trước phượng du. Mỗi làng cử từ 20 - 30 thanh niên được gọi là phu cờ, họ thường quấn khăn đỏ, mặc áo vàng, bụng thắt khăn đỏ, quần trắng, chân quấn xà cạp đỏ. Mỗi phu cờ cầm một gậy xếp chữ dài khoảng 4 thước dán giấy xanh, đỏ, trắng, vàng buộc nhiều tua rua, đầu gậy có ngù bằng lòng gà.

Tổng cờ sẽ là người điều khiển các phu cờ. Dưới sự điều khiển của tổng cờ, phu cờ chạy thành hàng một, vòng theo đường quanh hồ trước cửa Phủ rồi trở về sân và đứng vào vị trí đã định hình, hình thành dần cả nét chữ cho đến khi xếp xong. Nhìn từ xa trên đỉnh núi hay ngồi ở phương du cũng đều thấy nét chữ vàng nổi bật trên nền của những màu sắc sặc sỡ trông rất đẹp mắt. Chữ xếp thường là 4 chữ: "Mẫu nghi thiên hạ”, “Quang phục thánh thiện" hoặc "Hòa cốc phong đăng", "Thiên hạ Thái Bình". Người dân Phủ Giầy cho rằng tuỳ theo chữ kéo đầu năm mà năm đó Mẫu sẽ "gia ân" hay “gia uy" cho con nhang đệ tử.

Có thể nói, hội Phủ Giầy là một hình thức sinh hoạt văn hóa - tâm linh đáp ứng nhu cầu tinh thần - tình cảm của đông đảo nhân dân. Bằng hoạt động lễ hội, con người vừa có thể bày tỏ những tâm tư, khát vọng của mình vừa có dịp bộc lộ các khả năng sáng tạo của chính mình. Sống trong khung cảnh lễ hội, con người có được những giây phút “thăng hoa" để tạm quên đi những nỗi cực nhọc vất vả hàng ngày. Chính lễ hội đã tiếp thêm nguồn sức mạnh thiêng liêng để con người tiếp tục sống và lao động.

Lễ hội năm nay diễn ra từ ngày 12 đến 17/4 (tức từ ngày 3-8/3 Âm lịch). Tiêu biểu nhất trong Lễ hội Phủ Dày là nghi lễ rước Mẫu Thỉnh Kinh từ phủ chính (Tiên Hương) lên chùa Tiên Hương, lễ rước đuốc và thi Hoa trượng hội. Trong thời gian lễ hội còn diễn ra nhiều hoạt động văn hóa văn nghệ, các trò chơi dân gian mang tính truyền thống như thả rồng bay, múa sư tử, kéo chữ, chơi cờ đèn dưới nước, đấu vật, cờ người.

Nghi lễ chầu văn của người Việt ở Nam Định đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Quần thể di tích văn hóa Phủ Dày vừa là trung tâm của tín ngưỡng thờ Mẫu Liễu Hạnh, vừa là nơi thường xuyên diễn ra hoạt động nghi lễ chầu văn.
 
Hội Phủ Dầy - Nam Định 
Ao sen trong Phủ Dầy - Ảnh: Sưu tầm
 
 
  
Tại lễ hội năm nay , Ban tổ chức sẽ tổ chức hội thi hát văn tại phủ Vân Cát, phủ Tiên Hương nhằm bảo tồn, phát huy giá trị nghệ thuật độc đáo của quê hương Nam Định, cũng là để quảng bá với du khách trong và ngoài nước.

Lễ hội Phủ Dày năm 2013 là hoạt động mở đầu chuỗi sự kiện hưởng ứng Năm du lịch quốc gia đồng bằng sông Hồng của tỉnh Nam Định. Không chỉ vào dịp chính hội mà ngay từ đầu năm, quần thể di tích văn hóa Phủ Dày đã thu hút đông đảo du khách trảy hội. Ban tổ chức đã thành lập các tiểu ban bảo đảm an ninh trật tự, vệ sinh môi trường, an toàn giao thông, phòng chống cháy nổ, không để xảy ra sự cố bất ngờ cho nhân dân và du khách tham gia trên toàn bộ khu vực diễn ra các hoạt động lễ hội.

Hội Phủ Dầy - Nam Định
Bạn hãy đến và thưởng thức - Ảnh: Sưu tầm
 
Đồng thời, Ban tổ chức cũng quản lý chặt chẽ các hoạt động dịch vụ; tập trung đẩy lùi các hiện tượng mê tín, tệ nạn xã hội, khắc phục nạn hành khất, ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi phản cảm, văn hóa phẩm lậu; đẩy mạnh công tác tuyên truyền để du khách về dự lễ hội hiểu biết sâu sắc hơn giá trị quần thể di tích và nét độc đáo của Lễ hội Phủ Dày.
 Nguồn: My tour
LIKE PAGE XEM TIN MỚI MỖI NGÀY
Scroll